توضیحات
کربن اکتیو یا کربن فعال یک ماده کاملا طبیعی و ارگانیک می باشد که در شرایطی که در ادامه توضیح خواهیم داد، می تواند مصرف خوراکی هم داشته باشد. این ماده که با نام هایی همچون ذغال اکتیو یا ذغال فعال شده نیز شهرت دارد، قادر است تا در کمترین زمان ممکن ناخالصی ها، بو، مزه و اثرات سمی را جذب کند و در واقع سطح گسترده و وسیع کربن اکتیو (که در مورد آن خواهیم گفت) باعث شده است که بیشترین میزان تخلخل یا قابلیت جذب فیزیکی را داشته باشد.
کربن اکتیو یا کربن فعال چیست؟
کربن اکتیو یا کربن فعال همان شکل خام و دست نخورده مغز مداد های گرافیتی می باشد. در واقع این ماده در سطح مولوکولی و میکروسکوپی ساختاری ترک دار و پر شکاف دارد تا آنجا که جالب است بدانید 3 گرم ذغال اکتیو آن قدر ترک های ریز دارد که مساحتی در حدود یک زمین فوتبال را در خود جای داده است.
مواد تشکیل دهنده ذغال فعال
ذغال فعال شده ماده ای است که از فرآوری مواد اولیه ای همچون: ذغال سنگ، پوست درخت گردو، فندق و پسته، پوست نارگیل و بسیاری از چوب های مستعد دیگر تولید می شود. این ماده در 3 مدل پایه ای گرانول، پودری و میله ای تولید می شود و لازم است بدانید که کربن اکتیو عرضه شده در فروشگاه مهرسا استیل از نوع ذغال فعال میله ای خوراکی می باشد و ساخت کشور هلند است.
کربن اکتیو خوراکی یا کربن فعال میله ای
قبل از هر چیز بهتر است بگوییم که منظورمان از خوراکی بودن کربن اکتیو خوراکی این نیست که می تواند جزو وعده های غذایی باشد. بلکه بدین معناست که در صورت وقوع مسمومیت در اثر جیوه، آمونیاک یا عناصر و فلزات سنگین مانند سرب، کادمیم و نیکل، خوردن این ماده (با دستور و تجویز پزشک) می تواند قدرت جذب بالایی داشته باشد و این مواد سمی را به خود جذب کند. (البته دقت داشته باشید که این ماده بسیاری از عناصر حیاتی بدن را نیز جذب خواهد کرد.)
همچنین از کربن فعال برای فیلتر های دستگاه های تصفیه هوا و فرایند های گلابگیری و آب مقطر گیری در دستگاه تقطیر نیز استفاده می شود. جالب است بدانید که آزمایشات علمی موفقیت آمیز زیادی در حوزه جذب سرب از هوای مناطق شهری انجام شده است و هم اکنون از نظر علمی خواص تصفیه کننده کربن اکتیو یا کربن فعال اثبات شده است.
کاربرد و مصارف اصلی کربن اکتیو
- کاربردی ترین مصرف کربن اکتیو یا کربن فعال در زندگی روزمره شهری؛ در حوزه تصفیه آب است. بسیاری از دستگاه های تصفیه آب خانگی، تصفیه آب های شهری در کشور های پیشرفته، فیلتر های آکواریوم های خانگی و نمایشگاهی، پساب کارخانه های مدرن و دوستدار طبیعت از سیستم های مبتنی بر ذغال اکتیو استفاده می کنند.
- بسیاری از فرایند های تولید دارو نیز وابسته به خاصیت تصفیه کنندگی ذغال فعال می باشد.
- از این ماده برای بازیافت عناصر و فلزات گران بهایی مانند طلا نیز استفاده می شود.
- در فیلتر های کارخانجات تولید آب میوه از این مواد تصفیه کننده استفاده می شود.
- سیستم های تصفیه هوا و خوشبو کننده ها نیز از ذغال اکتیو استفاده می کنند.
- کربن فعال شده رنگ های نامطلوب قند و شکر را جذب می کند.
نکته ای در مورد جذب نیکل و نیترات توسط ذغال فعال شده
البته شرایطی هم برای جذب بسیاری از این آلایندگی ها وجود دارد. بعنوان مثال برای جذب نیکل که یک فلز سنگین و سمی برای بدن انسان می باشد به شرایطی از قبیل افزایش دما نیاز است.
همچنین جذب نیترات آب های زیزمینی بوسیله کربن فعال یا کربن اکتیو وابسته به شرایطی از قبیل فشار و “در معرض بودن” می باشد.
کربن اکتیو یا کربن فعال میله ای چه خصوصیاتی دارد؟
کربن فعال میله ای که به نام کربن اکتیو مدادی نیز شناخته می شود، شکلی استوانه ای دارد. این مدل کربن فعال اکسترودد یا استوانه ای کمترین میزان غبار، قدرت مکانیکی بسیار بالا و افت فشار بسیار پایینی دارد که موجب می شود بیشترین کارایی را داشته باشد.
تاریخچه ذغال اکتیو یا ذغال فعال
اولین بار و بطور رسمی در سال 1910 میلادی اولین صافی ذغالی برای حذف بو و طعم آب بکار رفت و در 18 سال بعد یعنی در سال 1928 میلادی در شیکاگو از کربن اکتیو های ابتدایی که بیشتر شبیه صافی های ذغالی بودند، برای حذف کلر آب آشامیدنی استفاده شد. همچنین در همان سال در کشور آلمان نیز بوسیله همین مواد برای حذف فنل آب رودخانه استفاده شد.
امروزه انواع جدیدی از صافی های ذغالی با نام کربن اکتیو تولید شده است که در 3 مدل معروف میله ای، پودری و گرانوله در بازار عرضه گردیده است. ذغال های فعال شده بیشتر ناخالصی ها را جذب می کنند و به عبارت دیگر توانایی زیادی در جذب عناصر غیر نجیب دارند.
ویژگی های ذغال اکتیو یا ذغال فعال شده
- همانطور که می دانید ذرات ذغال اکتیو شکاف ها و پستی بلندی های بسیار ریزی دارند. از اینرو هر چه میزان این شکاف ها بیشتر باشد کربن اکتیو مورد نظر فعال تر و موثر تر واقع می شود. همچنین برای تصفیه گاز ها از ذغال فعال شده با تخلخل کمتر نسبت به فاز مایع استفاده می شود.
- هر چه اندازه ذرات کربن فعال کوچک تر باشد عملکرد و بازدهی بیشتری دارند. اما در مقابل میزان فشار کمتری خواهند داشت.
- در استفاده صنعتی از کربن اکتیو استانداردی به نام عدد یدی وجود دارد که میزان جذب ید در هر گرم بوسیله این محصول را نشان می دهد. بعبارتی نشان گر میزان تخلخل آن است. دقت داشته باشید که هر چه میزان عدد یدی محصول بالاتر باشد توانایی جذب ذغال فعال شده مورد نظر نیز بیشتر خواهد بود.
برای کسب اطلاعات تخصصی راجع به کربن اکتیو، پیشنهاد می کنیم صفحه کربن فعال سایت ویکی پدیا را مطالعه فرمایید.
داتام پژوهان –
درود بر شما ایا میشه ذغال اکتیو لوله ای رو خرد کرد و آنرا به قطعات کوچکتر بجهت جذب بیشتر تبدیل نمود ؟آیا در روند تصفیه اخلال بوجود نمیاد؟من از نوع گرانول یا پودری میخوام ولی بدلیل موجود نبودن میخوام همین استوانه ای رو خرد کنم ایا این کار شدنی هست ؟مشکلی پیش نمیاد ؟ ممنون
hamid.headary –
سلام زغال کربن پودری هم در بازار موجود است و زغالهای گرانولی در صورت پودر شدن کاربردی نخواهد داشت.
نوروزی –
خیلی جالب و مفید بود و اگر منابع هم می اوردید علمی تر می شد
hamid.headary –
ممنون از حسن توجه شما
سعیدعیسی اوغلی –
عالی
www.najaf1370 –
عالیه واقعا
ایرانی –
سلام برای فیلتر تصفیه هوا مناسب هست یا بوی خاص میده؟
hamid.headary –
سلام بله ولی حتما باید به صورت میله ای ۴میل باید استفاده کنید